وقتی دو نفر با هم ازدواج می‌کنند، وارد گستره‌ای از ارتباطات اجتماعی می‌شوند که از آنان انتظار می‌رود بتوانند با افراد جدیدی که وارد زندگی آن‌ها شده‌اند، رابطه مناسبی برقرار کنند؛ بدین منظور لازم است زوجین به مهارت‌های برقراری روابط مؤثر با خانواده همسر دست یابند که برخی از آن‌ها عبارت است از:

الف-مرز سازی در روابط زوجین و خانواده همسر هر خانواده به‌عنوان سامانه‌ای از خرده نظام‌هایی نظیر خرده نظام والدین، زوجین و فرزندان تشکیل‌شده است. هر خرده نظام با مرزها و قواعد عضویت خاصی مشخص می‌شود. چنانچه زوجین و خانواده آن‌ها نتوانند مرزسازی مناسبی در روابط بین خود ایجاد کنند، مسلماً با مشکلات فراوانی روبه‌رو می‌شوند. مرزهای سالم در روابط زوجین و خانواده سالم ویژگی‌ها و کارکردهایی دارد؛ از جمله:

۱-حفظ استقلال زوجین ۲-حفظ کمیت و کیفیت مناسب ارتباط با خانواده همسر ۳- رعایت حریم -خصوصی زوجین ۴- احترام به نیازها و خواسته‌های زوجین توسط خانواده همسر ۵- رعایت حرمت‌ها و کاهش بدرفتاری زوجین و خانواده همسر نسبت به یکدیگر ۶- برخورداری از حمایت خانواده همسر ۷-سعی زوجین در رفع مشکلات خانواده همسر بدون اینکه زندگی خودشان تحت‌الشعاع قرار گیرد

راهکارهای ایجاد مرزهای سالم عبارت است از:

۱-یکی از آفت‌های زندگی خانوادگی، دیدارهای مکرر و غیرضروری و بدون برنامه زوج‌ها و خانواده‌هایشان است. زوجین باید مرزبندی زمانی تعیین کنند تا هر دو بدانند چه مدت را باید در خانه والدینشان سپری کنند و آن‌ها چند وقت یک‌بار می‌توانند پیش فرزندانشان بیایند.

۲-هنگامی‌که با همسر دعوا می‌کنید، خانواده‌اش را وارد دعوا نکنید. کسی که شما با او طرف هستید، همسرتان است. تجربه حاکی است که والدین زمانی که در زندگی فرزندان خود ناپختگی و خامی‌هایی را مشاهده می‌کنند، انگیزه بیشتری برای دخالت خواهند داشت.

۳-در مورد تربیت بچه‌ها مرز تعیین کنید تا استانداردها و قوانینی که در خانه مشخص‌شده است، توسط خانواده‌های طرفین بر هم نخورد.

۴-وقتی در مورد مرزسازی‌ها تصمیم گرفتید، باید آن‌ها را رعایت کنید. اگر یکی از طرفین این مرزها را بشکند، کل این فرایند بر هم می‌خورد و علاوه بر آن اعتماد همسرتان را هم از دست می‌دهید.

۵-هر یک از همسران سعی کنند با والدینشان در مورد مرز سازی‌هایی که به‌اتفاق همسرشان مشخص کرده‌اند، صحبت کنند.

ب- مدیریت انتظارات و توقعات

ممکن است هرکدام از زوجین و افراد خانواده همسر، انتظارات و توقعات خاصی از یکدیگر داشته باشند که چنانچه از سوی مقابل مورد بی‌توجهی قرار گیرد، گناهی بزرگ به شمار می‌آید. هنگامی‌که انتظارات یکی از زوجین توسط خانواده همسر برآورده نمی‌شود، ممکن است فرد نیز با قطع رابطه و یا مشاجره با خانواده همسر به مقابله بپردازد یا عصبانیت خود را بر سر همسرش خالی کند.

راهکارهای مدیریت انتظارات و توقعات به این شرح است:

۱-شناسایی انتظارات و توقعات ۲-شناسایی معنی نهفته در پس برآورده شدن یا نشدن انتظارات ۳-تجزیه‌وتحلیل انتظارات و توقعات، بازگو کردن انتظار خود به‌صورت درخواست جرأتمندانه

ج-رهایی از وابستگی

یکی از مشکلات شایع زن و شوهرها وابستگی زن یا شوهر به خانواده‌اش است که تأثیرش را به‌صورت دخالت‌ها در زندگی آنان نشان می‌دهد. برای از بین بردن چنین مشکلی باید به خود و همسر کمک کرد تا از وابستگی شدید به پدر و مادر بدون اینکه ذره­ای در احساس دوست داشتن پدر و مادر خلل وارد شود، رها شود.

اگر به این نتیجه رسیدید که همسرتان واقعاً به خانواده‌اش وابسته است، راه‌حل‌های زیر را امتحان کنید:

۱-اگر روابط مناسبی با همسرتان ندارید، سعی کنید این روابط را بهبود بخشید و هر چه بیشتر از لحاظ عاطفی به همسرتان نزدیک شوید.

۲- گاهی ممکن است رفتارهای نسنجیده و کودکانه باعث وابستگی همسر به خانواده‌اش شود؛ چون او نمی‌تواند در مورد مسائل زندگی به شما تکیه کند، در نتیجه می‌خواهد خانواده‌اش را در کنار خود داشته باشد. گاهی نیز رفتار آزارگرانه شما سبب شده است او به خانواده‌اش پناه برد؛ در چنین مواردی اگر رفتار مناسب‌تری نسبت به همسرتان داشته باشید، مسلماً از وابستگی او کاسته خواهد شد.

۳-گاهی دلیل وابستگی همسر به خانواده اصلی خود، ضعف در تصمیم‌گیری و عدم اعتمادبه‌نفس او است.  چنانچه همسر همه موارد کوچک و بزرگ زندگی را با والدین مطرح می‌کند و دست آن‌ها را در دخالت‌ها باز می‌گذارد، شما باید همسرتان را از تأثیرات نظر بی‌مورد خانواده‌اش در زندگی آگاه کنید و او را از آسیب‌های شدیدی مطلع سازید که این کار به روابط بین شما و خانواده همسرتان وارد می‌سازد.

۴-گاهی زوجین هر نوع اختلاف و درگیری با همسرشان را به والدین خود گزارش می‌کنند. به همسرتان پیشنهاد کنید که هر وقت اختلافی با شما پیدا کرد، گزینه‌های بهتری را برای به آرامش رسیدن یا مشورت کردن، پیدا کند. شاید بهترین راه‌حل این باشد که کمتر با همسرتان درگیر شوید.

د-مدیریت تفاوت‌ها

دو خانواده‌ای که با هم وصلت می‌کنند، ممکن است از جهات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، مذهبی و سیاسی با هم تفاوت داشته باشند؛ گاه همین تفاوت‌ها می‌تواند منشأ درگیری زوجین و خانواده همسر گردد. راهکارهای مدیریت تفاوت‌ها عبارت است از:

۱-بدانید تفاوت با خانواده همسر در هر زمینه‌ای، عادی است. ۲-توجه به شباهت‌ها در کنار تفاوت‌ها ۳-دلیلی نیست که مردم حتماً مطابق میل ما رفتار کنند و دلیلی هم ندارد که حتی اگر رفتارشان قابل‌قبول نیست، حتماً خود را تغییر دهند تا متناسب با آن چیزی شوند که مدنظر ماست (قاسمی، ۱۳۹۱).

منبع

قاسمی، سیمین (۱۳۹۱). تدوین و استاندارد سازی بسته آموزش بومی مهارت­های ارتباط با خانواده همسر بر مبنای آسیب شناسی تعاملی در خانواده­های شهر اصفهان، اصفهان، دانشگاه اصفهان.