در پاسخ به این سوال که مشاوره درمانی چیست باید گفت که مشاوره درمانی یک فرآیند حرفهای است که در آن فرد با یک متخصص سلامت روان (مانند روانشناس، روانپزشک، مددکار اجتماعی بالینی یا مشاور) برای حل مشکلات عاطفی، رفتاری یا روانی خود کار میکند. این مشکلات میتوانند شامل موارد زیر باشند:

- مشکلات اضطرابی:
- مانند اضطراب عمومی، اختلالات پانیک، فوبیا و اضطراب اجتماعی. مشکلات خلقی: مانند افسردگی، اختلال دوقطبی و اختلالات خلقی دیگر.
- مشکلات روابط:
- مانند مشکلات در روابط عاشقانه، خانوادگی و دوستی. مشکلات مربوط به اعتیاد: مانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل و قمار.
- مشکلات مربوط به تروما:
- مانند ترومای ناشی از تجاوز جنسی، تصادف و یا دیگر تجربیات آسیبزا.
- مشکلات مربوط به خودشناسی و عزت نفس:
- شامل کمبود اعتماد به نفس، مشکلات هویتی و یافتن معنای زندگی.
- مشکلات مربوط به استرس و مدیریت آن:
- شامل مشکلات ناشی از فشار کاری، مشکلات مالی یا مرگ عزیزان.
فرایند مشاوره درمانی
در طول جلسات مشاوره درمانی، فرد با متخصص سلامت روان در مورد مشکلات خود صحبت میکند و با کمک او راهبردهای جدیدی برای مقابله با این مشکلات و بهبود کیفیت زندگی خود یاد میگیرد. این راهبردها میتواند شامل : تکنیکهای شناختی-رفتاری، درمان پویادینامیک، درمان خانواده و زوج درمانی و غیره باشد.
هدف از مشاوره درمانی، کمک به فرد برای: درک بهتر مشکلات خود. تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم. بهبود سلامت روان و عاطفی. ارتقاء کیفیت زندگی. رشد شخصی و معنوی.
انتخاب نوع مشاوره درمانی مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع مشکل، شخصیت فرد و ترجیحات او بستگی دارد. مهم است که فردی که نیاز به مشاوره درمانی دارد، متخصصی را پیدا کند که با سبک درمانی او سازگار باشد.
انواع مشاوره درمانی
علاوه بر اینکه باید بدانیم مشاوره درمانی چیست باید با انواع مشاوره های درمانی نیز اشنا شویم. انواع بسیار زیادی از مشاوره درمانی وجود دارد، و هر کدام رویکرد و تکنیکهای خاص خود را دارند. تقسیمبندی دقیقی وجود ندارد و گاهی رویکردها با هم ترکیب میشوند. اما میتوان آنها را به دستههای کلی زیر تقسیم کرد:


- رویکردهای رواندینامیک:
- این رویکردها بر روی کشف ریشههای ناخودآگاه مشکلات روانی تمرکز دارند. معتقدند که تجربیات دوران کودکی و روابط اولیه میتوانند بهطور قابلتوجهی بر رفتار و احساسات فرد در بزرگسالی تاثیر بگذارند. تکنیکهایی مانند تفسیر رویا و انتقال (انتقال احساسات و الگوهای رفتاری به درمانگر) در این رویکرد استفاده میشوند. روانکاوی: یک نوع سنتیتر و طولانیمدت از رویکرد رواندینامیک است.
- رویکردهای شناختی-رفتاری (CBT): این رویکردها بر روی تغییر افکار و رفتارهای ناسالم تمرکز دارند. معتقدند که افکار، احساسات و رفتارها به هم مرتبط هستند و تغییر در یکی از این موارد میتواند بر دیگری تاثیر بگذارد. تکنیکهایی مانند بازسازی شناختی، مواجهه با ترسها و آموزش مهارتهای مقابلهای در این رویکرد استفاده میشوند. درمان شناختی: روی تغییر الگوهای فکری منفی تمرکز دارد. درمان رفتاری: روی تغییر رفتارهای ناسالم تمرکز دارد. درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT): برای افرادی که با اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم میکنند، مفید است.
- رویکردهای انسانگرایانه:
- این رویکردها بر روی پتانسیل رشد و خودشکوفایی انسان تمرکز دارند. معتقدند که هر فرد توانایی درک و حل مشکلات خود را دارد و نقش درمانگر، کمک به فرد برای کشف این پتانسیل است. درمان مراجع محور (Person-Centered Therapy): بر اساس پذیرش بیقید و شرط، همدلی و اصالت درمانگر است. درمان گشتالت: روی آگاهی از “اینجا و اکنون” و تجارب حسی تمرکز دارد.
- رویکردهای سیستمیک:
- این رویکردها بر روی سیستمهای روابطی فرد (مانند خانواده، روابط عاشقانه) تمرکز دارند و معتقدند که مشکلات فردی اغلب در چارچوب روابط او ریشه دارند. درمان خانواده: مشکلات خانوادگی را مورد بررسی و درمان قرار میدهد. درمان زوج: روی مشکلات زوجین تمرکز دارد.
- رویکردهای دیگر:
- علاوه بر رویکردهای ذکر شده، رویکردهای دیگری نیز وجود دارند، از جمله:
- درمان پذیرش و تعهد (ACT): روی پذیرش افکار و احساسات و تمرکز بر ارزشها و اهداف فرد تمرکز دارد.
- درمان مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT): از تکنیکهای ذهن آگاهی برای کاهش استرس و بهبود سلامت روان استفاده میکند.
- رواندرمانی پویشی کوتاهمدت: یک رویکرد رواندینامیک با تمرکز بر موضوعات خاص و با مدت زمان کوتاهتر. EMDR: برای درمان تروما استفاده میشود
- علاوه بر رویکردهای ذکر شده، رویکردهای دیگری نیز وجود دارند، از جمله:
این فقط لیستی جزئی از انواع مشاوره درمانی است. انتخاب نوع مناسب مشاوره درمانی به عوامل مختلفی از جمله نوع مشکل، شخصیت فرد و ترجیحات او بستگی دارد. مشاوره با یک متخصص سلامت روان برای تعیین بهترین رویکرد درمانی ضروری است. مرکز مشاوره آفتاب شهر اصفهان با داشتن مشاورین مجرب میتواند در این راه شما را یاری کند.